بررسی شیوع دردهای ستون فقرات در پرستاران شاغل در بیمارستان های شهر همدان، پاییز ۱۳۸۳

زمینه و هدف: طی دهه های گذشته، اختلالات عضلانی اسکلتی به طور روز افزونی شایع و همه گیر شده اند. این اختلالات دلایل معمول ناتوانی های مرتبط با کار در بین پرستاران بوده و به دلیل ازکارافتادگی و هزینه های درمانی سنگین، از اهمیت بالایی برخوردارند. مطالعه حاضر، یک مطالعه توصیفی ـ مقطعی است، که با هدف تعیین شیوع دردهای ستون فقرات در 180 پرستار شاغل در بیمارستان های شهر همدان و تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی، فشار فیزیکی و ... با این دردها صورت پذیرفت. روش بررسی: جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش استفاده شد. بخش اول مربوط به خصوصیات دموگرافیک مشتمل بر 5 سؤال و بخش دوم مربوط به خصوصیات شغلی مشتمل بر 7 سؤال بود. در بخش سوم جهت سنجش دردهای ستون فقرات از 3 سؤال و جدول مشخص کننده وجود و نوع درد(ستون فقرات گردنی، پشتی، کمری و کمربند لگنی) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار spss(version 13)، با استفاده از آمار توصیفی، آزمون کای دو و تی مستقل انجام شد. یافته ها: نمونه های این مطالعه را 8/32%، مرد و 2/67%، زن تشکیل می داد که 9/38%، مجرد و 60%، متأهل بودند و 6/15% آنان علاوه بر شغل پرستاری، شغل دوم داشتند. تمامی نمونه ها، کارشناس پرستاری بودند. این بررسی نشان داد که از کل نمونه های مورد مطالعه، 9/48% موارد از اصول صحیح مراقبت از ستون فقرات خود آگاهی متوسط دارند، در حالی که تنها 7/6% آنان این اصول را همواره بکار می بندند. همچنین نتایج بدست آمده نشان می دهد که از کل نمونه های مورد مطالعه، 1/51% موارد پس از شروع به حرفه پرستاری به درد ستون فقرات مبتلا شده اند و درد در 1/59% از آنها به صورت ناگهانی و به دنبال حادثه ای در حین فعالیت شروع شده است. همچنین از کل نمونه های مورد مطالعه، 7/56% موارد حداقل از یک نوع درد ستون فقرات رنج می بردند و شایع ترین محل درد(3/43%)، درد ناحیه کمر بود. بین وجود درد و بکارگیری اصول صحیح، از لحاظ آماری رابطه معنی داری وجود داشت(029/0=p). نتیجه گیری: با توجه به اینکه درصد بالایی از پرستاران از نوعی درد ستون فقرات رنج می برند، جهت حل این مشکلات پیشنهاد می شود تا استفاده از ابزار مناسب برای جابجایی بیمار و وسایل سنگین، داشتن فعالیت منظم ورزشی و توجه به محیط ذهنی پرسنل پرستاری در دستور کار دست اندکاران پرستاری قرار گیرند. بنابراین، جهت بهبود کیفیت مراقبت پرستاری و ارتقاء سطح سلامت جامعه، توجه و برنامه ریزی جهت پیشگیری از این مشکلات خاطرنشان می گردد.